«روزه» از چه می‌آید؟

به گزارش ایسنا، صفحه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در فضای مجازی نوشتاری را درباره ریشه‌شناسی واژه «روزه» به اشتراک گذاشته که چنین است: «درباره ریشه این واژه آراء متنوعی وجود دارد. برخی واژه «روزه» را ترکیبی از «روز» و پسوند نسبت «-ه» دانسته‌اند، زیرا زمان اجرای این فریضه در طول روز است. بعضی از ریشه‌شناسان می‌گویند «روزه» و «روز» در منابع فارسی میانه گاه به‌جای یکدیگر به‌کار رفته‌اند؛ همچنین این اصطلاح برای مراسمی مذهبی در میان زرتشتیان ایران به‌کار می‌رفته و شاید با ورود اسلام، رنگ و مفهومی اسلامی به خود گرفته‌است. از سوی دیگر، برخی از متخصصان می‌گویند این فریضه در ادیان دیگر نیز به‌صورت‌های مختلف وجود دارد. واژه‌هایی که مثلاً در زبان‌های سنسکریت، یونانی و ایرلندی برای این فریضه به‌کار می‌رود، به‌معنای پرهیز از خوردن یا آشامیدن است. بنابراین، احتمال می‌دهند «روزه» فارسی نیز با «روزی» به‌معنی خوراک هم‌ریشه باشد. در زبان فارسی میانه مانوی، ترکیبی به‌معنی «پاییدن خود از خوراک، پرهیز از خوراک» به‌کار رفته‌است. احتمالاً جزئی از این ترکیب، یعنی فعلی که معنای پاییدن دارد، حذف شده و کل معنا به یک جزء انتقال یافته‌است. مشابه این تحول معنایی در برخی زبان‌های دیگر نیز رخ داده‌است. مثلاً fast انگلیسی در اصل به‌معنی «گرفتن» است و «صیام» عربی از «صوم» به‌معنای پرهیز کردن و حفظ کردن آمده‌است.

برگرفته از: مدخل «روزه» در فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی و مقاله «درباره اشتقاق دو لغت فارسی». محمد حسن‌دوست. در: نامه فرهنگستان، شماره مسلسل ۱۶، ۱۳۷۷. صص ۱۳۴-۱۳۷ و نامه به سردبیر. حسن رضایی باغ‌بیدی در: نامه فرهنگستان. شماره مسلسل ۱۷. صص ۲۱۴-۲۱۶.»

انتهای پیام