فرزاد موتمن کارگردان و فیلم ساز در برنامه شب نشینی با محمد سلوکی به گفت و گو نشست.
به گزارش پایگاه خبری هنر مانا، فرزاد موتمن گفت: جوانها و نوجوانها و حتی بچه ترها و ایرانیان مقیم خارج از کشور ممکن است سرزمین مادری خود را ندیده باشند و تماشای فیلم های ایرانی کمک به شناخت جغرافیای مردم و فرهنگ کشور بوده و به نوبه خودش یک جور کلاس است.
وی تصریح کرد: هرچند فیلمها و نگاهها یک دست نیستند و موانعی برای این یکپارچگی وجود دارد اما مجموعه فیلم های هر دوره از سینمای ایران به نحوی بازتاب دورانی هستند که در آن ساخته شدهاند.
کارگردان برجسته سینما افزود: خودش را یکی از دیوانگان سینما معرفی کرد و گفت: سینما امکان ارتباط با تماشاچی را ساده تر از کتاب خواندن فراهم کرد چون در سینما صدا و تصویر ارائه میشود که اتمسفری را به وجود میآورد و با این اتمسفر مخاطب بیش از پیش احساس همزادی میکند. در قرن 20 همه چیز از جمله مد لباس، مد مو، عادات فردی، جنس آرایش صورت و... تحت تأثیر سینما بود، و همه چیز با همین رویکرد شکل گرفت. سینما در بدو پیدایش تحت تأثیر ادبیات بود و بسیاری از داستان های ساخته شده در سینما اقتباسی از آثار نویسندگان مشهور بود اما بعد از جنگ جهانی دوم و قدرتمند شدن سینما کار به جایی رسید که حالا ادبیات تحت تأثیر سینما است.
موتمن بیان کرد: فعالیت در عرصه سینما هنری است که به شدت تأثیر گذار است. فیلمهایی هستند که دوستشان دارم و فیلمهایی هستند که دوستشان ندارم اما این سلیقه شخصی است در دیدی گسترده تر اگرچه سینمای ایران هنوز صنعتی نبوده و درحال توسعه است اما در بسیاری از زمینهها نگاه سینمادوستان در کل دنیا را به خود جذب کرده است.
وی ادامه داد: فیلم های ایرانی قبل از انقلاب هم در دیگر کشورها مورد استقبال قرار میگرفتند، بعد از انقلاب مدتی این استقبال کم شد چون به دلیل شرایط جنگ کمتر کسی به سینما میپرداخت اما از اواخر دهه 60 فیلم سازها نیاز به پرداختن بیشتر به سینما را حس کردند و دوست داشتند فیلم های خود را فراتر از کشور ببرند چون زبان ما در سینما مشترک است و به علاوه بسط دادن آثار سینمایی فراتر از مرزها ایران شرایط مالی را برای فیلمساز ایجاد میکرد که شرایط تولید فیلم را تسهیل میداد.
کارگردان ایرانی درباره وضعیت فیلم های ایرانی خارج از مرزهای ایران اظهار داشت: در حال حاضر در بحث برون مرزی چیزی که در آن ضعیفیم این است که هنوز نتوانستهایم اکران خوب برای فیلمها در خارج داشته باشیم. افراد خاص مثل دانشجویان روابط بینالملل و سینما دوستان طرفداران آثار سینمایی ایرانی در خارج از کشور هستند و این مجموعه بسط و گسترش نیافته است. کشورهای درحال توسعهای توانستهاند آثار خود را در اروپا و آمریکا اکران کنند و موفق باشند که مهاجرهای زیادی در یک کشور دارند چون متقاضی در آن کشورها زیاد است.
موتمن با اشاره به اینکه برخی از فیلم هایش را به صورت تجربی ساخته است گفت: به عنوان یک تماشاچی و فیلمساز سینما را وسیع میبینم و دوست دارم انواع فیلم را تجربه کنم. یادم میآید وقتی بچه بودم یعنی 5 سالم بود چه فیلمهایی را در چه سینمایی در چه سانسی دیده ام.
وی تصریح کرد: اصالتا تهرانی هستم پدرم پزشک شرکت نفت بود و در مناطق نفت خیز میگشتیم. مادرم مرا به سینما میبرد. زیباترین عکسی که از مادرم به یاد دارم عکسی از شانزده سالگی اش بود که در آن، عکسی از لورتا یانگ به دیوار اتاقش چسبیده است که در آن زمان بازیگر معروفی در ایران نبوده اما مادرم او را دوست داشت و نشان از علاقه او به سینما داشت. مادرم هیچ وقت به من مکانیزم فیلم را نگفته بود و فکر میکردم همه چیز در آن پرده اتفاق میافتد و همه چیز واقعی است و عاشق این دنیا شده بودم. این دنیای واقعی برایم جذاب بود نمیتوانستم یک فیلم را دوباره ببینم چون دچار بحران میشدم.
کارگردان برجسته کشور خاطرهای را تعریف کرد: تکنیک شب برای روز را نمیدانستم فکر میکردم امریکا کشوری است که مردم در آن شبها سایه دارند. یادم میآید وقتی برای ادامه تحصیل به امریکا رفتم ناخودآگاه زیر پایم را نگاه کردم و وقتی دیدم در شب سایهای وجود ندارد یک لحظه با خودم حس کردم اینجا امریکا نیست. خانوادهام دوست داشتند مهندسی مکانیک بخوانم، به قصد تحصیل در همین رشته به امریکا رفتم اما کلک زدم و سینما خواندم. بعد از اینکه فرایند انقلاب آغاز شد به خاطر اینکه دوست داشتم انقلاب را ببینم به ایران برگشتم. پیش از 22 بهمن به اروپا آمدم تا به ایران پرواز کنم اما بختیار فرودگاهها را بست و یک ماه در اروپا ماندم.
موتمن گفت: برایم دیدن انقلاب در کشورم مهم بود چون به ندرت پیش میآید که جامعهای که در آن زندگی میکردم بر سر چهارراه تاریخ باشد. اگر از دوران جوانی شروع کنم دوباره همین مسیر را انتخاب میکنم.
وی درباره تولید «شب های روشن» تصریح کرد: شب های روشن فیلمی است که فکر نمیکردم انقدر هوادار پیدا کند؛ وقتی شروع کردیم آن را بسازیم به عنوان پیشرفت به آن نگاه نمیکردم چون علاقه شخصی ام سبکی مانند «هفت پرده» بود ولی برای ارتباط گرفتن مخاطبان با این سبک هنوز زود بود. «هفت پرده» سرد و مینیمال است به خاطر همین تولید این فیلم بعد از «هفت پرده» با سبک متفاوتش برایم پسرفت تلقی میشد. «شب های روشن» پر فروش نبود ولی بین اقلیت خاص خود دوست داشتنی بود که خیلی دوستش داشتند. مردم به یک عاشقانه نیاز داشتند و دلیل این استقبال مردمی همین است. این فیلم ارتباط تنگاتنگی با ادبیات داشت.
کارگردان ایرانی افزود: «سراسر شب» شخصی ترین فیلم من است. فیلم تماشاچی به خصوصی دارد و برای قشر خاصی ساخته شده است.
موتمن ادامه داد: درباره هنرمندانی که تا کنون با آنها کار تولید کرده است: الناز شاکر دوست خیلی خوش انرژی است و کار کردن با او لذت بخش است یک باره بزرگ شد اما از ابتدا هم در فیلم های خوب بازی کرده بود. امین حیایی از دوست داشتنی های سینمای ایران است و آدمی است که دقیقا چیزی که باید در بیاید را در میآورد آرزویم این است که با امین یک درام کار کنم. طناز طباطبایی با فیلم های من معروف شد در «جعبه موسیقی» حضور یافت و خوش درخشید دوست دارم دوباره باهم کار کنیم.
وی در ادامه درباره فیبرز عرب نیا نیز گفت: عرب نیا پیش از معروف شدن دوست من بود و باهم رفت و آمد داشتیم. خوشحالم که سه فیلم با فریبرز عرب نیا تولید کردم. او بازیگری است که چشم هایش حرف میزند صدایش را دوست دارم و دلم برایش تنگ شده است.
گفتنی است؛ برنامه «شب نشینی» از دوشنبه تا جمعه هر هفته ساعت 23:30 به وقت تهران و 21 به وقت وین بر روی آنتن شبکه جهانی جام جم میرود. محمد سلوکی و عبدالرضا امیراحمدی مجریانی هستند که هر کدام در شبهای مختلف برای مخاطبان فارسی زبان سراسر دنیا «شب نشینی» را اجرا میکنند و تهیه کنندگان این برنامه نیز کاوه امیری جاوید و یوسف بچاری هستند. اطلاعات بیشتر درباره «شب نشینی» و مهمان های برنامه هر روز در صفحه اینستاگرامی @shabneshini.irani بارگذاری میشود.